PARADOXLAR

cvplarını yorumlarda yazabilirsiniz

Kralın dilemması
Kral ülkenin yalancıları arasında bir yarışma açtı. "İşte bu yalan," diyebileceği bir yalan uydurana bir küp altın vadetti. Yalancılar akın akın saraya gelip yalanlarını söylediler, fakat yalanlar ne kadar akıl almaz olursa olsun kral hep, "olabilir, niye olmasın " gibi cevaplar veriyordu. Böylece hem eğleniyor, hem de bir küp altından olmuyordu.
Şimdi sıra sizde ; öle bişi söleyin ki kral her türlü o küpü size vermek zorunda kalsın

İdam mahkûmu olan kişinin yalvarmalarına dayanamayan padişah; Ona bir şans daha vermek ister.
Mahkûmun bulunduğu cezaevinin iki kapısı vardır. Birisi kurtuluş yoluna, diğeri ölüm yoluna çıkmaktadır.
Yine bu cezaevinin iki gardiyanından biri sürekli doğru söyler, asla yalan söylemez.
Diğeri hiç doğru söylemez, hep yalan söyler.
Gardiyanların bu özellikleri herkes tarafından bilinmektedir.
Padişah idam mahkûmu olan gence; gardiyanlara sorması için tek bir soru hakkı verir.
Mahkûm hangi gardiyanın ne zaman nöbetçi olduğunu bilmemesine rağmen öyle bir soru sorar ki, kurtuluş kapısını bulur ve kurtulur.
Acaba mahkûmun sorduğu soru neydi?

sürekli yaklaşan ama hiç bir zaman ulaşamayan şey nedir ?

Yamyam Paradoksu

Bir adada yaşayan bir grup yamyamın eline bir mantıkçı düşer. Yamyamlar mantıkçıya şöyle derler: "Biz her yakaladığımız yabancıyı yeriz. Kimini haşlayıp kimini kızartıp yeriz. Avımıza bir soru sorarız. Avımız soruyu doğru yanıtlarsa haşlarız yanlış yanıtlarsa kızartırız."
Dedikleri gibi de yaparlar. Mantıkçıya şu soruyu sorarlar: "Seni haşlayıp da mı yiyeceğiz yoksa kızartıp da mı yiyeceğiz?" Mantıkçı bir süre düşündükten sonra soruyu çok akıllıca cevaplar: "Kızartacaksınız!" İşte yamyamları çaresiz bırakan paradoks ortaya çıkmıştır ve bu yanıtı sayesinde mantıkçı ne kızartılır ne de haşlanır.
Bir an için mantıkçının kızartılacağını varsayalım. O zaman verdiği yanıt doğru olur. Ama yanıt doğru olduğu için -yamyamların kendi kurallarına göre- mantıkçının haşlanması gerekmektedir. Demek mantıkçı kızartılamaz. Şimdi de mantıkçının haşlanacağını varsayalım. O zaman mantıkçının yanıtı yanlış olacak. Yanıt yanlış olduğundan da kızartılması gerekmektedir. Demek mantıkçı haşlanamaz da. Yamyamlar tam bir kısırdöngüye girmişlerdir. Kızartsalar haşlamaları gerekecek haşlasalar kızartmaları! Sonuç olarak adamımız kurtulur.

Aristotales'in tekerlek paradoksu

Yunanca Mechanica adlı Aristo'ya ait olduğu şüpheli bir kitapta şu paradokstan söz edilir:
Şekildeki farklı yarıçaplı eşmerkezli daireleri göz önüne alın (tekerlek ve jant gibi). Büyük dairenin üzerindeki her nokta ile küçük dairenin üzerindeki her nokta arasında bire bir tekabül bulunur. O halde büyük daire ne kadar yol aldıysa küçük daire de aynı miktarda yol almalıdır. Şekildeki yatay iki çizgi bir tam tur sonra alınan yolu göstermektedir. Büyük dairenin yarıçapı r1 küçük dairenin yarıçapı r2 ise büyük dairenin çevresi 2.p.r1 küçük dairenin çevresi 2.p.r2 olur. Çizgilerin boyları eşit olduğuna göre dairelerin çevreleri eşit ve dolayısıyla r1 = r2 olmalıdır.
Matematiksel olarak buradaki hata iki çizgi üzerindeki noktaların bire bir tekabülünün iki eğrinin de eşit uzunlukta olmasını gerektirdiğini kabul etmekte yatıyor. Aslında herhangi bir uzunluktaki bir doğru parçasındaki noktaların hepsinin kardinaliteleri aynıdır (À1). İster sonsuz uzunlukta bir doğru ister bir düzlem ister 3 boyutlu bir uzay isterse sonsuz boyutlu bir Öklid uzayı olsun yine fark etmez. Bunlardan herhangi birindeki noktalar diğerindeki noktalara bire bir tekabül eder; ancak bu iki çizginin boylarının eşit olması demek değildir.
Fiziksel olarak tren tekerleklerine benzeyen ve her iki dairesi de rayın üzerinde dönebilecek biçimde düzenlenen bir tekerlek iki sonuçtan birini verir:
a.tekerlek kesinlikle döndürülemez veya
b.dairelerden biri aynı yolun bir kısmında kayar. 


Sürpriz sınav paradoksuÖğretmen Cuma günü şöyle diyor: "Gelecek hafta hiç ummadığınız bir gün sizi yazılı yapacağım."
Sınavın haftaya Cuma günü yapılamayacağı açık çünkü Cumaya kadar sınav yapılmamışsa o gün herkes okula sınav olacağını bilerek gelecektir. Aynı nedenle Perşembe de yapılamaz çünkü Cuma günü yapılacak sınav sürpriz olmayacağından Perşembe'ye kadar sınav olmamışsa öğrenciler sınavın o gün yapılacağına kesin gözüyle bakacaklardır. Bu da Perşembe günü yapılacak sınavın sürpriz olmaması demektir.
O halde sınav Perşembe'den önce yapılmalıdır. Ancak sınav Salı günü de yapılmamışsa Perşembe günü de yapılamayacağından Çarşamba günü yapılmalıdır. Bu da Çarşamba günü yapılacak sınavı sürpriz olmaktan çıkarır.
Aynı şekilde mantık yürütürsek Salı ve dolayısıyla Pazartesi günü yapılacak sınavın da sürpriz olamayacağı sonucuna varırız. Öyleyse öğretmen gelecek hafta sınav yapmayacaktır.
Fakat biraz düşünürsek öğretmenin gelecek hafta yerine gelecek yıl demiş olması durumunda da aynı akıl yürütmeyle sürpriz bir sınavın yapılamayacağı sonucuna varırdık. Ama bu saçmalık; çünkü hepimizin bildiği gibi her dönem 3 sınav olacağını bildiğimiz halde öğretmenin "çıkarın kağıtları yazılısınız" demesi her zaman sürprizdir.
Bu paradoks 50 yılı aşkın bir zamandan beri felsefecileri matematikçileri ve mantıkçıları uğraştırmaktadır. Halen tatminkar bir çözüm bulunamamıştır. 

Cümle Paradoksu
Epimenides paradoksuna benzer bir paradoks da şudur: "Bu cümle yanlıştır."

Yine cümle yanlışsa doğru doğruysa da yanlış olmak zorunda.

Zenon'un Akhilleus Paradoksu
İ.Ö. 5. yüzyılda yaşamış Yunanlı düşünür Zenon'un şu hikayesi meşhurdur: Bir gün Antik Yunan'ın meşhur savaşçısı Akhilleus bir kaplumbağayla koşu yarışı yapmaya karar vermiş. Akhilleus kaplumbağadan tam 10 kat daha hızlı olduğu için kaplumbağanın yarışa 100 m önden başlamasına izin vermiş. Yarış başladıktan birkaç saniye sonra Akhilleus aradaki 100 m'yi hemen aşmış ama bu arada onunkinin onda biri hızla hareket eden kaplumbağa 10 m ilerlemiş. Yani aralarındaki mesafe artık 10 m'ymiş. Akhilleus bu 10 m'yi de geçerken kaplumbağa da 1 m ilerlemiş yani artık aralarında 1 m varmış. Akhilleus bu 1 m'yi geçerken kaplumbağa 1/10 m yani 10 cm ilerlemiş. Akhilleus bu 10 cm'yi geçerken de kaplumbağa 1 cm ilerlemiş. Akhilleus bu 1 cm'yi de geçince aralarındaki uzaklık 1 mm'ye düşmüş vs. vs. Yani fark sürekli onda birine düşüyor ama asla kapanamıyormuş!!?? Yani kaplumbağadan 10 kat hızlı olan Akhilleus kaplumbağayı hiç geçememiş!!??
 

bu gün
Kaydet1
 
 
 

 



More Cool Stuff At POQbum.com
 
 
Bugün 67 ziyaretçi (140 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol